تنظیمات گرافیکی نمودار دایره ای در اکسل

در مقالات قبل با انواع نمودار دایره ای و نحوه رسم آنها آشنا شدیم. نمودارها جزئیات خیلی زیادی دارن که اگر به انواع حالت ها و تنظیمات اونها آشنا باشیم، نمودارهای خیلی جذاب و حرفه ای میتونیم طراحی کنیم. در این مقاله میخوایم با تنظیمات و جزئیات گرافیکی نمودار دایره ای آشنا بشیم.

نمایش برچسب نمودار دایره ای در اکسل

اضافه کردن برچسب (Label) داده ها باعث میشه فهم نمودار ما آسون تر بشه. بدون برچسب، تشخیص مقدار دقیق درصد هر برش کار سختیه.

اضافه کردن برچسب به نمودار

در این مثال، ما میخوایم مقدار داده ها رو بوسیله برچسب روی نمودار نمایش بدیم. برای اینکار روی آیکون مثبت به نام Chart Elements در گوشه بالا سمت راست نمودار کلیک میکنیم و از منو باز شده گزینه Data Labels رو انتخاب میکنیم.

ما میتونیم با کلیک بر روی فلش گزینه Data Labels مکان برچسب هارو تغییر بدیم. در مقایسه با بقیه نمودار ها در اکسل، نمودارهای دایره ای بیشترین حق انتخاب درباره مکان برچسب ها رو به ما میده.

از تب Design و گزینه Add Chart Element هم این گزینه در دسترس هست.

شکل ۱– نمایش برچسب نمودار

اگر بخوایم برچسب هامون داخل یک حباب نمایش داده بشن، گزینه Data callout رو انتخاب می کنیم.

شکل ۲– نمایش برچسب داده ها داخل یک حباب

نشان دادن دسته بندی داده ها روی برچسب ها

اگر نمودار دایره ای ما بیشتر از ۳ برش داشته باشه، بهتره که برچسب ها رو به همراه عنوان دسته بندی ها نمایش بدیم. سریع ترین راه برای این کار انتخاب یکی از طرح های از پیش تعریف شده است. از تب Design و گزینه Quick Layout میتونیم این کارو انجام بدیم. طرح های ۱ و ۴ دارای دسته بندی داده ای هستن.

شکل ۳- نمایش عنوان دسته بندی داده ها روی نمودار

برای تنظیمات بیشتر روی آیکون مثبت Chart Elements کلیک میکنیم و از منو باز شده روی فلش کنار گزینه Data Labels کلیک می کنیم و از منو باز شده More Options رو انتخاب می کنیم. با این کار یک قسمت به نام Format Data Labels در سمت راست نمایش داده میشه. به تب Label Options میریم و گزینه Category Name رو انتخاب میکنیم.

در ادامه با جزئیات بیشتری از تنظیمات مربوط به برچسب آشنا میشیم:

• در قسمت Label Contains میتونیم داده هایی که میخوایم روی برچسب ها نمایش داده بشن رو انتخاب کنیم.
• در قسمت Separator میتونیم چگونگی جدا شدن داده ها روی برچسب ها رو تعیین کنیم. اینکه مثلا عنوان با یک کاما از مقدار تفکیک بشه.
• در قسمت Label Position میتونیم انتخاب کنیم که برچسب ها کجا قرار داده بشن.

شکل ۴ – انجام تنظیمات مربوط به برچسب نمودار

شکل ۵- حذف راهنمای نمودار

چگونگی نمایش درصد ها در نمودار دایره ای اکسل

وقتی داده های ما در نمودار دایره ای درصد باشه، به محض اینکه هرکدوم از گزینه های Chart Elements رو فعال کنیم، یا گزینه Value رو در قسمت Format data label انتخاب کنیم، علامت % به طور خودکار کنار داده ها قرار میگیره.

اگر داده های ما عدد باشن میتونیم تعیین کنیم که برچسب ها مقدار اصلی داده، معادل درصدی یا هر دو اونها نمایش داده بشن. (شکل ۱۴)

شکل ۶– نمایش مقدار هر قسمت و معادل درصدی

تجزیه نمودار دایره ای یا بیرون کشیدن انفرادی برش ها

برای تاکید بیشتر روی داده ها در نمودار دایره ای میتونیم نمودار رو تجزیه کنیم، به این معنی که تمام برش ها رو از مرکز نمودار دور کنیم. همچنین میتونیم برای تاکید روی برش های خاصی اونها رو بصورت انفرادی از بقیه نمودار بیرون بکشیم.

نمودار های دایره ای تجزیه شده میتونن در فرمت های دو و سه بعدی و حتی دونات شکل نمایش داده بشن.

منفجر کردن تمام نمودار

سریع ترین راه برای این کار کلیک کردن روی نمودار هست، به طور خودکار تک تک برش ها انتخاب میشن، بعد میتونیم یکی یکی اونها رو از مرکز نمودار دور کنیم و بیرون بکشیم.

شکل ۷-تجزیه اجزای نمودار دایره ای

برای کنترل بیشتر روی کار طبق مراحل زیر پیش میریم:

1. روی یکی از برش های نمودار دایره ای راست کلیک میکنیم و گزینه Format data series رو انتخاب میکنیم.
2. در قسمت Forma data series به تب Series Options میریم و در قسمت Pie Explosion میتونیم با جابجایی لغزنده یا وارد کردن مستقیم مقدار بصورت درصد، فاصله بین برش ها رو زیاد یا کم کنیم.

شکل ۸ – تنظیم میزان فاصله اجزای نمودار دایره ای

بیرون کشیدن فقط یک برش از نمودار دایره ای

برای جلب توجه به یک برش خاص از نمودارمون میتونیم اون رو از بین بقیه برش ها بیرون بکشیم.

همونطور که قبلا گفتیم، سریع ترین راه برای این کار کلیک بر روی نمودار و بیرون کشیدن یک برش است. برای انتخاب انفرادی برش دوبار روی اون کلیک میکنیم تا فقط برش مورد نظر انتخاب بشه.

همچنین میتونیم با راست کلیک روی برش مورد نظر و رفتن به تنظیمات Format data series، از تب Series Options و قسمت Point Explosion این کار رو انجام بدیم.

شکل ۹- تنظیم میزان فاصله یک برش از نمودار از بقیه برش ها

چرخش یک نمودار دایره ای برای زاویه دید های متفاوت

وقتی یک نمودار دایره ای در اکسل درست میکنیم، ترتیب قرار گرفتن داده ها در نمودار براساس ترتیب داده ها در برگه ما انجام میشه. البته ما میتونیم نمودارمون رو با ۳۶۰ درجه چرخش در زوایای دید مختلف قرار بدیم. در یک دید کلی، اگر برش های کوچک‌تر در جلو قرار بگیرن، نمودار دایره ای شکل بهتری پیدا میکنه.

شکل ۱۰- تغییر زاویه دید نمودار جهت نمایش بهتر

برای چرخوندن یک نمودار دایره ای، طبق مراحل زیر پیش میریم:

1. روی یکی از برش های نمودار راست کلیک میکنیم و گزینه Format data series رو انتخاب میکنیم.
2. در قسمت Format data series، از تب Series Options و در قسمت Angle of first slice میتونیم با جابجا کردن لغزنده یا وارد کردن مقدار به صورت مستقیم، نمودار رو در جهت گردش عقربه های ساعت بچرخونیم.

شکل ۱۱- مسیر تغییر زاویه دید نمودار

چرخش سه بعدی برای نمودار دایره ای سه بعدی

برای نمودار سه بعدی گزینه های چرخش بیشتری در اختیار داریم. برای دسترسی به اونها روی نمودار راست کلیک میکنیم و گزینه ۳-D Rotation رو انتخاب میکنیم.

شکل ۱۲- تنظیم زاویه دید نمودار دایره ای سه بعدی

با این کار منو Format Chart Area باز میشه که در اونجا میتونیم تنظیمات چرخش سه بعدی رو اعمال کنیم:

• قسمت X Rotation برای چرخش افقی استفاده میشه.
• قسمت Y Rotation برای چرخش عمودی استفاده میشه.
• قسمت Perspective هم به درجه زاویه دید مربوط میشه.

شکل ۱۳- تغییر زاویه نمودار دایره ای سه بعدی

اگر روی فلش های بالا و پایین در قسمت های چرخش کلیک کنیم، نمودار دایره ای ما به سرعت میچرخه و تغییر میکنه. پس میتونیم این کار رو تکرار کنیم و نمودار در مقیاس کوچک تر جابجا کنیم تا به موقعیت مناسب برسیم.

مرتب کردن برش های نمودار دایره ای بر اساس اندازه

برای مرتب کردن برش های نمودار، یا باید داده ها رو بصورت دستی Sort کنیم و سپس نمودار رو رسم کنیم. یا اینکه از Pivot Table استفاده کنیم.

تغییر رنگ برش های نمودار دایره ای

اگر از رنگ های پیش فرض نمودار راضی نیستیم میتونیم:

• تم رنگ نمودار رو تغییر بدیم.
• بصورت انفرادی رنگ برش ها رو تغییر بدیم.

تغییر تم رنگ نمودار دایره ای در اکسل

میتونیم با کلیک به روی آیکون مثبت به اسم Chart Styles و رفتن به تب Colors تم رنگ دلخواهمون رو انتخاب کنیم.

همچنین میتونیم با کلیک به روی هرجایی از نمودار و فعال کردن تب Chart Tools، به تب Design رفته و از قسمت Chart Styles گزینه Change Colors رو انتخاب کنیم.

شکل ۱۴- تغییر تم رنگ نمودار

انتخاب رنگ برای هر برش

همونطور که تصویر بالا میبینیم، انتخاب تم رنگ برای نمودار ها در اکسل خیلی محدوده. اگر هدف ما ساختن یک نمودار جذاب و زیبا باشه ممکنه نیاز داشته باشیم برای هر برش به صورت انفرادی رنگی مخصوص تعیین کنیم.

برای این کار، دوبار روی برش موردنظر کلیک میکنیم تا انتخاب بشه، از تب Format و گزینه Shape Fill رنگ دلخواهمون رو انتخاب میکنیم.

شکل ۱۵- تغییر رنگ هر برش به تنهایی

قالب بندی نمودار دایره ای در اکسل

وقتی یک نمودار دایره ای رو برای کارهایی مثل ارائه کنفرانس یا استفاده در اپلیکیشن های دیگه درست میکنیم، انتظار داریم که نمودار ظاهر جذابی داشته باشه.

برای دسترسی به ابزار های قلب بندی کافیه که روی یکی از برش های نمودار راست کلیک کنیم و گزینه Format data series رو انتخاب کنیم. از منو باز شده در سمت راست برگه به تب Effects میریم و با انواع ابزار مثل Shadow و Glow و Soft Edges کار میکنیم.

شکل ۱۶- دسترسی به ابزار های قلب بندی کافیه

گزینه های بیشتر در تب Format در دسترس هستن، مثل:

• تغییر اندازه نمودار (طول و عرض).
• تغییر رنگ پس زمینه (Shape Fill) و رنگ خط دور (Outline Color)
• استفاده از افکت های شکلی مختلف
• استفاده از WordArt Styles برای عناصر متنی
• و…

برای استفاده از این ابزار ها، قسمت موردنظر در نمودار رو انتخاب میکنیم (مثل: عنوان نمودار، برچسب داده ها، برش ها)، و به تب Format میریم و از اونجا به این ابزار ها دسترسی پیدا میکنیم.

شکل ۱۷- گزینه های بیشتر برای فرمت دهی نمودار pie chart

نکات نمودار دایره ای در اکسل

حالا که ساخت نمودار دایره ای رو یاد گرفتیم میخوایم باهم یکسری نکات حیاتی و بایدها و نبایدها رو راجع به این نمودار بررسی کنیم:

• مرتب کردن برش ها براساس اندازه. برای سنجش راحت تر درصد ها در نمودار، اونها رو از بزرگ به کوچک مرتب میکنیم، یا برعکس.
• گروه بندی برش ها. اگر نمودار ما برش های زیادی داشت، اونها رو به قسمت های مختلف گروه‌بندی میکنیم، و به هر گروه یک رنگ و هر برش یک سایه اختصاص میدیم.
• خاکستری کردن برش های کوچک. اگر نمودار ما برش های کوچک زیادی داشت (مثلا برش های زیر ۲٪)، اونهارو خاکستری میکنیم تا جزو “سایر” دسته بندی بشن.
• یک نمودار دایره ای رو میچرخونیم تا تکه های کوچکتر در جلو قرار بگیرن.
• زیاد از دسته بندی داده ای استفاده نمیکنیم. برش های زیاد باعث بهم ریختگی نمودار ما میشه. اگر بیشتر از هفت برش داشتیم، از نمودار pie of pie یا bar of pie استفاده میکنیم، و دسته بندی های کوچکتر رو به نمودار ثانویه انتقال میدیم.
• از راهنما استفاده نمیکنیم. اگر برای برش های نمودار مستقیما برچسب بزنیم، دیگه لازم نیست مدام به راهنما رجوع کنیم و مفهوم هر برش رو درک کنیم. عنوان روی خود برش نمودار هست و درکش آسونتر.
• زیاد از افکت های سه بعدی استفاده نکنیم. ممکنه این کار باعث بشه مخاطب از پیام اصلی نمودار منحرف بشه.