
راس گیری چک از مفاهیم مهم و پرکاربرد در حسابداری است. از آنجایی که برای کسب و کارها و شرکت ها انجام معاملات تجاری با چک بسیار رایج است، و یا حتی افرادی هستند که خریدهای شخصی شان را با چک پرداخت می کنند، پس حتما با اصطلاح راس گیری چک رو به رو می شوند. گرفتن راس چک، برخلاف اسمی که دارد، اصلا کار سخت و پیچیده ای نیست و خیلی راحت با کمک برنامه اکسل می توانید راس چک ها را حساب کنید. در ادامه درباره اینکه راس گیری چک چیست و چطور با اکسل راس چک ها را حساب کنیم برای شما توضیح می دهیم. ویدیوی کامل این آموزش را هم در انتهای مطلب می توانید ببینید.

راس گیری چک چیست
چک یک برگه بهادار و قانونی است که شرکت ها، کسبه ها، و یا حتی اشخاص برای انجام خریدهای خود به جای پول نقد پرداخت می کنند. هر چک یک مبلغ و یک تاریخ وصول یا سررسید دارد که در آن تاریخ چک باید نقد شود. حالا اگر شما چند چک با تاریخ های وصول متفاوت در دست داشته باشید، آن وقت با گرفتن راس چک ها مشخص می کنید که به طور میانگین این چک ها چه زمانی وصول می شوند.
پس در واقع راس گیری چک یعنی به دست آوردن زمان میانگین وصول چک ها و روشی است برای یکسان سازی سررسید چک ها که برای شرکت ها و کسبه ها بسیار مهم است. راس گیری چک را می توانید با کمک نرم افزارهای حسابداری انجام دهید، اما یک روش خیلی راحت و بدون هزینه استفاده از اکسل می باشد.

فرمول راس گیری چک در اکسل
برای راس گیری چک ها در اکسل به ۳ مقدار نیاز داریم؛ مبلغ چک، تاریخ وصول، و تاریخ مبنا مثلا تاریخی که چک ها را دریافت کردید. فرض کنید شما چند چک را در تاریخ مشخصی دریافت کردید. هر کدام از چک ها مبلغ و تاریخ وصول متفاوتی دارند. حالا می خواهیم حساب کنیم که به طور میانگین چقدر طول می کشد که بخش عمده ای از مبالغ این چند چک نقد شود. فرمول راس گیری چک به این صورت است:

در این فرمول مدت چک می شود اختلاف تاریخ سررسید چک از یک تاریخ مبنا، که این تاریخ مبنا می تواند هر چیزی باشد، مثلا زمانی که چک ها را دریافت کردید، یا زمانی که فاکتور شدند و غیره. چیزی که مهم است این است که تاریخ مبنا برای چک هایی که می خواهید راس گیری کنید باید یکی باشد.
مثال راس گیری چک
فرض کنید چهار چک با مشخصات زیر در دست داریم:
- چک اول به مبلغ ۳ میلیون و تاریخ سررسید ۱ بهمن ۱۴۰۳
- چک دوم با مبلغ ۲.۵ میلیون و تاریخ ۱۰ بهمن ۱۴۰۳
- چک سوم ۴ میلیون با تاریخ سررسید ۱۸ بهمن ۱۴۰۳
- چک چهارم ۳ میلیون و تاریخ سررسید ۲ اسفند ۱۴۰۳
برای تبدیل تاریخ میلادی به شمسی در اکسل و کار با تاریخ شمسی حتما مقاله تاریخ شمسی در اکسل را مطالعه کنید.
تاریخ مبنا را هم تاریخ ۱۹ دی ۱۴۰۳ در نظر می گیریم. پس فرض بر این است که چک ها را در این تاریخ دریافت کردیم. حالا می خواهیم ببینیم چقدر طول می کشد که بخش عمده ای از مبلغ این چک ها نقد شود. پس برای راس گیری کردن چک ها به این ترتیب عمل می کنیم:
محاسبات راس گیری
اول تاریخ سررسید هر چک را از تاریخ مبنا کم می کنیم تا مدت هر چک را به دست آوریم:
برای چک اول می شود:
۱۴۰۳/۱۱/۰۱ – ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ = 12
برای چک دوم:
۱۴۰۳/۱۱/۱۰ – ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ = 21
و به همین ترتیب برای دو چک دیگر:
۱۴۰۳/۱۱/۱۸ – ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ = 29
۱۴۰۳/۱۲/۰۲ – ۱۴۰۳/۱۰/۱۹ = 43
آموزش محاسبات در یک بازه تاریخی در اکسل

حالا این اعداد، که مدت هر چک هستند را در مبلغ هر چک ضرب می کنیم:
۱۲ * ۳۰۰۰۰۰۰ = 36000000
۲۱ * ۲۵۰۰۰۰۰ = 52500000
۲۹ * ۴۰۰۰۰۰۰ = 116000000
۴۳ * ۳۰۰۰۰۰۰ = 129000000

سپس این اعداد را با هم جمع می کنیم تا مجموع کل مدت چک ها ضربدر مبلغ چک ها را به دست آوریم:
۳۶۰۰۰۰۰۰ + ۵۲۵۰۰۰۰۰ + ۱۱۶۰۰۰۰۰۰ + ۱۲۹۰۰۰۰۰۰ = 333500000
حالا باید کل مبلغ چک ها را هم حساب کنیم. پس مبلغ چهار چک را با هم جمع می زنیم:
۳۰۰۰۰۰۰ + ۲۵۰۰۰۰۰ + ۴۰۰۰۰۰۰ + ۳۰۰۰۰۰۰ = 12500000

کل مبلغ چک ها ۱۲۵ میلیون است. حالا برای بدست آوردن راس این چهار چک کافیست عددی که در مرحله قبل بدست آوردیم را تقسیم بر ۱۲۵ میلیون کنیم:
۳۳۳۵۰۰۰۰۰ / ۱۲۵۰۰۰۰۰۰ = 26.۶۸
این عدد همان راس چک های ما است و نشان می دهد که بخش عمده ای از چک ها ظرف ۲۶ روز آینده وصول می شوند.

نکته ای که هنگام گرفتن راس چک ها باید توجه کنید همین عدد نهایی است. بسته به اینکه معامله شما به چه صورت است و شما نیاز دارید که تا چه زمانی پرداخت ها انجام شود، این عدد باید پایین تر از مهلت پرداختی شما باشد.
آموزش کار با عملگرهای اکسل مانند ضرب، جمع، تقسیم
ویدیوی آموزش راس گیری چک در اکسل
در این ویدیو می توانید محاسبات کامل راس گیری چک را ببینید. علاوه بر آن، یک سری نکات ریز و مهم درباره کار با جدول در اکسل و خودکار کردن نتیجه راس گیری با اضافه شدن چک جدید هم یاد خواهید گرفت. همچنین نحوه کار با افزونه تقویم شمسی اکسل پدیا را هم خواهید دید که وارد کردن تاریخ شمسی در اکسل را بسیار راحت می کند. برای تهیه افزونه روی لینک زیر کلیک کنید.
کاربرد راس گیری چک
راس گیری چک علاوه بر یکسان سازی سررسید چک ها کاربردهای دیگری هم دارد. مثلا اگر شخصی قبلا با پرداخت چند چک خرید انجام داده باشد و الان بخواهد پرداخت را یک جا و با یک چک انجام دهد، باید راس چک های قبلی را بدست آورد تا بر اساس آن چک جدید بنویسد. از دیگر کاربردهای راس گیری چک:
- اگر شخصی تصمیم بگیرد حساب های مدت دار خود را تسویه کند، به راس گیری نیاز خواهد داشت.
- اگر وامی گرفتید و می خواهید سود کمتری پرداخت کنید با راس گیری چک حساب می کنید.
- برای تبدیل چک به پول نقد قبل از رسیدن موعد وصولش. اگر بخواهید چک دریافتی خود را به شخص دیگری بفروشید و به جای آن پول نقد دریافت کنید، مبلغ را باید با راس گیری چک بدست آورید. این کار یک شیوه معاملاتی رایج در بازار است.
- زمانی که شرکت ها از واحد حسابداری خود می خواهند که تاریخ تسویه حساب ها تا تاریخ مشخصی از قراردادها باشد.

جمع بندی
افراد و یا کسب و کارهایی که خدمات و یا کالاهای خود را به صورت اقساطی و با چک پرداخت می کنند برای برآورد میانگین زمانی که چک هایشان وصول می شود، از راس گیری چک استفاده می کنند. یک روش راحت و رایگان برای گرفتن راس چک ها استفاده از برنامه اکسل است. با این حال، شرکت های بزرگی که حجم معاملات بالایی دارند از نرم افزارهای حسابداری برای راس گیری استفاده می کنند.
در این مطلب با نحوه گرفتن راس چک در اکسل آشنا شدید. با راس گیری چک ها متوجه می شوید که آیا بخش بیشتر چک ها در همان تاریخ موردنظرتان نقد می شود یا دیرتر. به همین جهت، این مسئله ای مهم در معاملات است که باید به آن توجه شود.